Թարգմանչական աշխատանք

И свеча дает свет

китайская притча

Престарелый правитель Пин Гун сказал однажды своему министру:

— В молодости я был глуп и не хотел ничему учиться. Теперь же учиться поздно: вчера мне исполнилось семьдесят лет.

— И все же со свечою лучше, — проговорил министр.

Правитель с удивлением посмотрел на министра и сказал:

 — Я не понимаю смысла твоих слов. Какое отношение имеет свеча к тому, о чем я говорил?

Министр ответил: — Знания, которые мы приобретаем в детстве и юности, подобны утреннему солнцу. Оно смело прогоняет ночную тьму, щедро сияет и пробуждает всех к жизни. Знания, полученные в зрелом возрасте, — это солнце перед закатом. Оно не сияет, но светит, оно не жжет, но греет и защищает вас от холода. Знания же, полученные в старости, подобны свету свечи. Свет ее невелик. Но попробуйте задуть свечу, и на вас опустится ночь. Лучше жить при свете свечи, чем в сплошном мраке.

մոմն էլ է լույս տալիս

Չինական առակ

Տարեց Տիրակալ Պինգ Գոնգը մի անգամ ասաց իր նախարարին.
«Երիտասարդության ժամանակ հիմար էի և չէի ուզում ոչ մի բան սովորել։ Հիմա արդեն ուշ է սովորելու համար. երեկ ես յոթանասուն տարեկան դարձա։ «Այնուամենայնիվ, ավելի լավ է մոմով»,- ասաց նախարարը։
Տիրակալը զարմացած նայեց նախարարին և ասաց.
-Ես չեմ հասկանում քո խոսքերի իմաստը։ Ի՞նչ կապ ունի մոմը այն ամենի հետ, ինչի մասին ես խոսում էի։
Նախարարը պատասխանեց. «Գիտելիքը, որը մենք ձեռք ենք բերում մանկության և երիտասարդության տարիներին, նման է առավոտյան արևի»: Այն համարձակորեն քշում է գիշերվա խավարը, շռայլորեն փայլում և արթնացնում է բոլորին դեպի կյանք: Հասուն տարիքում ձեռք բերված գիտելիքը մայրամուտի արևն է: Այն Չի փայլում, բայց լույս է տալիս,այն չի այրում, բայց ջերմացնում է ու պաշտպանում ցրտից։ Գիտելիքը ծերության ժամանակ ձեռք բերված նման է մոմի լույսին. Նրա լույսը փոքր է: Բայց փորձեք մոմը հանգցնել, և գիշերը կիջնի ձեր վրա: Ավելի լավ է ապրել մոմի լույսի ներքո, քան կատարյալ մթության մեջ:

Источник: https://pritchi.in/china/pritchi-china-21.php

Առաջադրանքներ

Ո՞վ է դեմ, որ վայրենի որոտանի փրփուրը լույս դարձնեն։
Վայրենի որոտանի փրփուրը լույս դարձնելուն ո՞վ է դեմ։
Վեհափառը նամակով հայտնել էր, որ ձեզանից մեկին ճեմարան կընդունի։
Վեհափառը նամակով հայտնել էր ձեզանից մեկին ճեմարան ընդունելը։
Իսկական արվեստագետը նա է ով արժեք է տալիս ներքին ձայնին։
Իսկական արվեստագետը իր ներքին ձայնին արժեք տվողն է։
Կարևորն այն է, որ միշտ հոգուդ մեջ լուսավոր կետ ունենաս։
Կարևորը միշտ հոգուդ մեջ լուսավոր կետ ունենալն է։
Ահա այն զրույցը որ պատմել է դերասան բարեկամս։
Ահա դերասան բարեկամիս պատմած զրույցը։

Առաջադրանքներ

Գարեգինը խոստովանեց․
-Այսպիսի երջանկության ես չեմ հանդիպե իմ կյանքում։
Այսպիսի երջանկության,-խոստովանեց Գարեգինը,- ես չեմ հանդիպե իմ կյանքում։
-Այսպիսի երջանկության ես երբեք չեմ հանդիպել իմ կյանքում,-խոստովանեց Գարեգինը։
Չարլի Չապլինը գրում էր դստերը․<<Այս նամակի հետ քեզ դրամ եմ ուղարկում բայց երբ ծախսես 2 ֆրանկ, մի՛ մոռանա, որ 3-ը քոնը չէ և պետք է պատկանի այն անցանոթին, որն ունի դրա կարիքը>>։
<<Այս նամակի հետ քեզ դրամ եմ ուղարկում,-գրում էր դստերը Չարլի Չապլինը,-բայց երբ ծախսես 2 ֆրանկ, մի՛ մոռանա, որ երրորդը քոնը չէ և պետք է պատկանի այն անցանոթին, որն ունի դրա կարիքը>>։
<<Այս նամակի հետ քեզ դրամ եմ ուղարկում բայց երբ ծախսես 2 ֆրանկ, մի՛ մոռանա, որ 3-ը քոնը չէ և պետք է պատկանի այն անցանոթին, որն ունի դրա կարիքը>>- գրում էր դստերը Չարլի Չապլինը։
Վերդին տխուր շարունակեց․
-Երբ հանդիսատեսն ինձնից խլեց Օթելլոին և Դեզդեմոնային, իմ հոգում մնացին լոկ հուշեր մեր գաղտնի զրույցների ու զվարթ մտերմության մասին։
-Երբ հանդիսատեսն ինձնից խլեց Օթելլոին և Դեզդեմոնային,- տխուր շարունակեց Վերդին,- իմ հոգում մնացին լոկ հուշեր մեր գաղտնի զրույցների ու զվարթ մտերմության մասին։
-Երբ հանդիսատեսն ինձնից խլեց Օթելլոին և Դեզդեմոնային, իմ հոգում մնացին լոկ հուշեր մեր գաղտնի զրույցների ու զվարթ մտերմության մասին,- տխուր շարունակոեց Վերդին։
Սարյանն ասաց գրողին․
-Քո շրթունկների ծայրերին թեթև հումոր կա, և ես կնկարեմ այդ հումորը։
-Քո շրթունկների ծայրերին թեթև հումոր կա,- Սարյանն ասաց գրողին,- և ես կնկարեմ այդ հումորը։
-Քո շրթունկների ծայրերին թեթև հումոր կա, և ես կնկարեմ այդ հումորը,- ասաց Սարյանն գրողին։

Առաջադրանքներ

1․ Կետադրիր նախադասությունները։
1․ Իշխանը հիշեց, որ որոշել էր չհակաճառել, ուստի լռեց և սկսեց ուտել, բայց նրա վրա, արդարև, ծանր ազդեցություն էր գործում Սևադա իշխանի՝ ծառայի օգնությամբ կերակրվելը։
2․Որպես կատաղած գազան վանդակի մեջ՝ նա, ատամները կրճտացնելով, այս ու այն կողմ էր վազում սենյակի մեջ․ վրեժխնդրության արյունը հասել էր կոկորդին։
3․Այնպիսի մի դատարկություն էի զգում շուրջս ու ներսս, որ կարծես ուղեղս հանել էին գանգիցս, և ինձ նետել մի անապատ՝ թափառելու սոսկալի մի ամայության մեջ, աննպատակ, անղեկ, առանց ձգտումների․ առանց փրկության որևէ հույսի։
2․Բարդ նախադասությունները դարձնել դերբայական դարձվածով պարզ նախադասություն։
1․ Ես պետք է լայն բացեի պատուհանները, որպեսզի ցրեի սենյակներում խտացած միայնությունն ու ձանձրույթը։
Ես պետք է լայն բացեի պատուհանները՝ սենյակում խտացած միայնությունն ու ձանձրույթը ցրելու համար։

2․Այդ պահին նրա համար ամենասարսափելին այն էր, որ չգիտեր անելիք։
Այդ պահին նրա համար ամենասարսափելին անելիքը չգիտենալն էր։

3․Այն ժողովուրդը, որ իր սեփական ուժերը չունի, երազել անգամ չի կարող ազատ, ինքնուրույն լինելու մասին։
Իր սեփական ուժերը չունեցող ժողովուրդը երազել անգամ չի կարող ազատ, ինքնուրույն լինելու մասին։

4․Իսկական արվեստագետը նա է, ով կարևորում է իր ներքին ձայնը։
Իսկական արվեստագետը իր ներգին ձայնը կարևորողն է։

5․ Երբ կանգառում բաժանվեցինք Աշխենից, ես ու մայրս այլևս ոչմի բառ չփոխանակեցինք։
Ես ու մայրս այլևս ոչ մի բառ չփոխանակեցինք, Աշխենից բաժանվելուց հետո։

Առաջադրանք

Կետադրի՛ր տրված նախադասությունները։

Մի դեղնափորիկ շարժում էր ծառի ճյուղը և նվագավարի նման թևերը թափահարելով ՝ ասես վարում է թռչունների երգչախումբը, որն անհուն ոգևորությամբ կատարում է լուսաբացի հիմնը․ նա ողջունում է արևի ծագումը։

Մանուշակը հեռանում է` բարակ մեջքը թեքած կժի ծանրության կողմը, ու թվում է՝ նրա նեղ ուսերն անզոր են պահելու որևէ ծանրություն, թվում է ՝ կուժն արդյունքով է լցված, իսկ արցունքը արճճից էլ ծանր է։

Ծրարը սեղմած կրծքին՝ Շողակաթը մի պահ ուրախությունից կորցնում է իրեն, պտտվում տան մեջ ու չգիտի, թե ինչ անի, և այդ պահին տեսնում է, որ ծեր փոստատարը, մեղավոր ժպիտը խառնած, ինչ-որ օտար ուրախության է սպասում՝ դռան հետևը կանգնած։

Թարգմանական աշխատանք

Завтрак с Сократом

греческая притча

Как-то Сократ пригласил Алкивиада на завтрак, а Ксантиппа, проходя мимо, в сердцах перевернула стол. Он не огорчился и не закричал: «Что за безобразие!» — чтобы своими сетованиями устыдить её, а просто собрал всё упавшее со стола и попросил Алкивиада снова поставить на место. Тот сделал вид, что не слышит, и сидел смущённый, отвернувшись от стыда. Тогда Сократ сказал:

— Выйдем на улицу. Кажется, Ксантиппа сегодня вымещает на нас своё дурное настроение. Несколько дней спустя он сам завтракал у Алкивиада, как вдруг налетела огромная птица и перевернула блюдо с едой. Сократ отвернулся, как бы испытывая стыд, и перестал есть. Тогда Алкивиад засмеялся и спросил:

— Не потому ли ты не завтракаешь, что пролетела птица и всё свалила?

Он ответил:

— Конечно. Ведь накануне, когда Ксантиппа перевернула стол, ты не захотел есть, так теперь думаешь я стану есть, когда птица перевернула блюда? Может быть, ты полагаешь, что она чем-нибудь отличается от глупой птицы? Если бы свинья перевернула стол, ты не стал бы сердиться, — продолжал он. — А если бы это сделала жена с нравом свиньи, то не потерпел бы?

Նախաճաշ Սոկրատեսի հետ Հունական առակ Մի անգամ Սոկրատեսը Ալկիբիադեսին հրավիրեց նախաճաշի, և Քսանթիպպեն, անցնելով կողքով, դիտմամբ շրջեց սեղանը։ Նա չզայրացավ և չբղավեց. «Ի՜նչ խայտառակություն է»։
— որպեսզի իր գանգատներով չամաչեցնի նրան , այլ պարզապես հավաքեց այն ամենը, ինչ ընկել էր սեղանից և խնդրեց Ալկիբիադեսին այն նորից դնել իր տեղը։ Նա ձևացրեց, թե չի լսում և շփոթված տեսք ընդունեց ՝ ամոթից շրջվելով։ Ապա Սոկրատեսն ասաց.
-Արի դուրս գանք փողոց: Թվում է, թե Քսանթիպեն այսօր մեզ վրա է թափում իր վատ տրամադրությունը: Մի քանի օր անց ինքն նախաճաշում էր Ալկիբիադեսի հետ, ու հանկարծ ներս թռավ մի հսկայական թռչուն և շրջեց ուտեստի ուտելիքը։ Սոկրատեսը թեքվեց, կարծես ամոթ էր զգում, և դադարեց ուտել: Այդ ժամանակ Ալկիբիադեսը ծիծաղեց և հարցրեց.
«Մի՞թե այն պատճառով չես նախաճաշում, որ մի թռչուն թռավ և ամեն ինչ շրջեց»:
Նա պատասխանեց.
-Իհարկե։ Ի վերջո, նախորդ օրը, երբ Քսանթիպպեն շրջեց սեղանը, դուք չէիք ուզում ուտել, ուրեմն հիմա կարծում եք, որ ես կուտե՞մ, երբ թռչունը շրջեց ամանները: Կարծում եք, որ նա ինչ-որ կերպ տարբերվում է հիմար թռչունից: Եթե ​​խոզը շրջեր սեղանը, դուք չեք զայրանա»,- շարունակեց նա։ «Եվ եթե խոզի տրամադրված կինը դա աներ, մի՞թե նա չէր հանդուրժի դա»:

Առաջադրանքներ

1․Օգտվելով Էդ․ Աղայանի «Արդի հայերենի բացատրական բառարանից»` գտի՛ր հետևյալ բառերի բացատրությունը`
մուճակ- հողաթափ
աշխետ- Կարմիր ձի
աշտանակ — լուսակալ
պատմուճան- երկարափեշ զգեստ
գայթել- սայթաքել
կռուփ- բռունցք
ճատրակ- շախմատ

2․Լրացրո՛ւ հետևյալ շրջասույթների պատասխանները`
տրոյական պատերազմի երգիչ- Հոմերոս
հավերժական քաղաք- Հռոմ
հողմաղացների ասպետ-Դոն Կիխոտ
կանաչ դեղատուն- դեղաբույս
օդային դարպասներ- օդանավակայան
գույների կախարդ- Մարտիրոս Սարյանի
անապատի նավ- ուղտ

3․Գտի՛ր տրված օտարաբանությունների հայերեն համարժեքները`
բլանկ- ձևաթուղթ
արմատուրա- ամրան
գազոն-սիզամարկ
կապսուլա- դեղապատիճ
շլագբաում- ուղեփակոց
բորդյուր- եզրաքար
բուլյոն- արգանակ

4․Փակագծում տրված բառերից ընտրի՛ր ճիշտ պատասխանները։

(Ի շնորհիվ, շնորհիվ) ձեռնարկած միջոցառումների` հնարավոր եղավ փոքր-ինչ բարելավել Սևանի բնապահպանական վիճակը։

Այդ քարքարոտ լեռներին (նայելիս, նայելուց) ծեր վանականը մտովի տեղափոխվում էր իր հայրենի բնաշխարհը։

Աշխատավայրում բոլորը սիրում են նրան` որպես բարեհամբույր ու բանիմաց ( , մասնագետի)

Թարգմանչական աշխատանք

Путь к спасению

христианская притча

Одного старца спросили: «Как может ревностный христианин не соблазниться, когда испытывает столько искушений: мир всячески противостоит ему, он видит монахов, возвращающихся в мир, понимает собственную слабость и т.д.?» Старец ответил: «Пусть вообразит себе собак, преследующих зайцев. Когда одна из них увидит зайца, немедленно бросается за ним — прочие видят только погнавшуюся собаку и сначала также побегут за ней, а потом возвращаются назад; первая же собака, которая увидела зайца, одна гонится, доколе его не поймает. Её не отвлекают от цели ни то, что другие собаки отстали, воротившись назад, она не смотрит ни на стремнины, ни на лесные чащи, ни на колючие кусты и, пробегая сквозь тернии, часто бывает изранена, но не перестает бежать. Вот так же и ищущий Владыку Христа неуклонно стремится к Нему, побеждая все встречающиеся ему соблазны, доколе не достигнет цели.»

Քրիստոնեական առակ Երեցներից մեկին հարցրին. «Ինչպե՞ս կարող է նախանձ քրիստոնյային չգայթակղվել, երբ նա այսքան գայթակղություններ է ապրում. աշխարհը ամեն կերպ հակառակվում է նրան, նա տեսնում է վանականներին, որոնք վերադառնում են աշխարհ, նա հասկանում է իր թուլությունը և այլն»: Երեցը պատասխանեց. «Թող պատկերացնի, որ շները հետապնդում են նապաստակներին: Երբ նրանցից մեկը տեսնում է նապաստակ, նա անմիջապես շտապում է նրա հետևից, իսկ մյուսները տեսնում են միայն հետապնդող շանը և սկզբում վազում են նրա հետևից և հետո վերադառնում. առաջին շունը, որը տեսել է. Նապաստակը մենակ է հետապնդում, քանի դեռ չի բռնել նրան: Նրան չի շեղում իր նպատակից այն փաստը, որ մյուս շները հետ են մնացել, հետ են շրջվել, նա չի նայում ոչ արագություններին, ոչ անտառային թփերին, ոչ էլ փշոտ թփերին, և փշերի միջով վազելով՝ հաճախ վիրավորվում է, բայց չի դադարում վազել։ Նույն ձևով Տեր Քրիստոսին փնտրողը հաստատակամորեն ձգտում է դեպի Նա՝ ջախջախելով բոլոր գայթակղությունները, որոնց հանդիպում է, մինչև հասնի իր նպատակին»։

Գառ-ախպերիկ։ Վանո Սիրադեղյան

Վանո Սիրադեղյանը իր <<Գառ-ախպերիկ>> պատմվածքում ներկայացնում է՝ թե ինչպես գառնուկը դարձավ իրենց ընտանիքի մի անդամ և կոչվեց գառ-ախպերիկ։ Նա սկսում է պատմվածքը պատմելով, թե ինչպես է անցնում նրանց ցերեկը <<Ցերեկը՝ էլի ոչինչ, ցերեկը իրենն առնում էր։ Թեև տունը կարեկցանքով մեկուսացված էր գյուղի գործնական անցուդարձից։ Գիշերը անտանելի էր։ Տունը սուզված էր վշտի հատակը, և քնելն ինչ է՝ շնչել չէր լինում>>։ Այս նախադասությունից մենք հասկանում ենք, որ պատմողը կամաց-կամաց մեզ պատրաստում է մի տխուր պատմության, որը տեղի է ունեցել իրենց տանը։ Նա համեմատում է, թե ինչպես է անցնում գիշերները առաջ ու հիմա՝ <<Քույրիկները շարունակում էին ցերեկվա լեզվակռիվը, տատը թախտի չորության հետ էր կռիվ տալիս, հայրիկի զորեղ շնչառությունից մկները պապանձվում էին, օրորոցը թկթկում էր քնած մայրիկի արթուն ձեռքի տակ>>: Պատմվածքում ինձ դուր է գալիս՝ թե ինչպես է պատմողը դանդաղ կարդացողին փորձում պատրաստել այդ վշտին։ <<Մայրիկի վիշտը կաթի ակունքին լուր չէր տանում, կաթը գալիս ու երեխային չէր գտնում կյանքում>>։ Այս նախադասությունը կարդալուց հետո ես հասկացա իրենց ընտանիքի վիշտը։ Բայց միայն հոգեպես ցավ չէր մայրիկի մոտ, կար նաև ֆիզիկական ցավ․<<Բայց մի մեծ անհամաձայնություն կար կյանքի ու մահվան միջև, կսկիծ բերող ընդվզում կար կաթի հոսքի մեջ, և մայրիկը ցավից մղկտում, վշտից մեռնում էր: (Հայրիկը տուն էր բերել գյուղ հարս եկած բուժակուհուն>>- Բուժկուհին ոչ մի ձև չէր կարողացել օգնել և վախից ուշագնաց էր եղել։ Հորեղբոր բերած գառնուկը փրկեց մայրիկի ֆիզիկական ցավը, նաև դաևձավ իրենց ընտանիքի մի անդամ և կոչվեց գառ-ախպերիկ։ Պատմվածքի վերջը նույնպես դառն էր քանի, որ խոյ էր գառնուկը իսկ խոյերը կամ մսացու են կամ մատաղացու եթե չի պահվել հոտի համար։ <<հովիվը համաձայնեց երկու օրով թողնել աշնան արոտի ելած ոչխարի մեջ:>> Մեր պատմվածքի փոքրիկ խոյը, որը մեծացել էր տանը ու չգիտեր ինչ է ոհմակը, ուշքի չէր եկել, դիրք չէր բռնել,ոչխարը ցրվել էր ոսպի նման և նա մնացել էր գայլերի անակնկալ երախի դեմ։

Մայրիկը լուռ էր: Նա իրեն այնպես էր պահում, ասես սկզբից վախճանը գիտեր։

Խոտանոցում տղան լալիս էր։ Այդ օրը նա վերջապես մտաբերել էր եղբոր դեմքը։ Երեք օրից մոռանալու էր հավիտյանս։

Գառ-ախպերիկ։ Վանո Սիրադեղյան

Առաջադրանք

Հացի  ուժը

Մեծաքանքար բանաստեղծ Ավետիք Իսահակյանը Հայաստանից ոտքը դուրս էր դնում թե չէ, անմիջապես հայրենի բնօրրանի, նրա պաղպաջուն  աղբյուրների,  քնքշօրոր  արտերի ու ցորնաբույր հացի կարոտն էր զգում:  Մի անգամ Ժնև  քաղաքում  բանաստեղծը  կարոտից  սկսում է արտասվել: Նրան թվում է՝  ուր որ է  կարոտից կմեռնի:  Հանկարծ մտաբերում է  այնտեղ  ապրող ֆրանսախոս մի հայուհու, որը  վաղուց  մոռացել էր թե’ հայերենը, թե’ իր հայ  լինելը:  Մի տոպրակ ալյուր վերցրած՝ բանաստեղծն աճապարում է տիկնոջ մոտ՝ խնդրանքով, որ հաց թխի: Կինը, որին  զարմացնում է  բանաստեղծի տարօրինակ թվացող  անըմբռնելի  ցանկությունը,  տեսնելով իրեն  ուղղված թախանձող  հայացքը, ընկալում է,  զիջում ու կատարում  նրա կամքը:  Երախտագիտությամբ  համբուրելով  տիկնոջ  ձեռքերը՝  բանաստեղծը վերցնում է հացն ու դուրս գալիս: Տունդարձի ճանապարհին  նրան  թվում էր՝  ինքն արդեն Հայաստանում է:

Հասնելով իր օթևանը, որ  մի համեստ  կացարան էր,  բանաստեղծը  մեծագույն  հաճույքով  ըմբոշխնում է  հացը, ու նրա հոգին՝ կարոտից տառապյալ  ու փոթորկված, դույզն-ինչ  խաղաղվում է:

Իմանալով, թե  մեծ  բանաստեղծն  ինչու  է  իրեն երկու  ժամով  հացթուխ դարձել, կինն  ալեկոծվում  է,  հուզվում և որոշում  հայերեն  սովորել:

Անցնում են տարիներ….

Մի օր Երևանի ամբոխաշատ փողոցներից մեկում  բանաստեղծը,  ի զարմանս իր,  հանդիպում է  այն կնոջը:  Ա՜յ քեզ հրաշք.  կինը  խոսում էր մաքուր, անբասիր  հայերենով:  Տեսնելով մեծ վարպետի՝ իր վրա սևեռած  հայացքը՝  կինը,  կենսաթրթիռ ժպիտը դեմքին,  փարվում է նրան ու ասում.

-Սիրելի’  վարպետ,  ինձ հայերեն սովորեցրեց այն հացը,  որ ես թխեցի այնտեղ՝ Ժնևում:

Բառային աշխատանք՝
մեծաքանքար- մեծատաղանդ, շնորհալի
պաղպաջուն- սառնորակ
աճապարել- շտապել, արտորալ
թախանձել- խնդրել, աղաչել, աղերսել, պաղատել
կացարան- բնակարան
ըմբոշխնել- վայելել, ճաշակել
դույզն-ինչ — մի քիչ, մի փոր
ամբոխաշատ- մարդաշատ
անբասիր- մաքուր, անբիծ
փարվել- գրկել, փաթաթվել
ալեկոծվել- հուզվել

2․ Դուրս գրել բարդ բառերը
մեծաքանքար, բանաստեղծ, բնօրրան, քնքշօրոր, պաղպաջուն, ամբոխաշատ, ցորնաբույր, ֆրանսախոս, երախտագետ, տունդարձ, հացթուխ, դույզն-ինչ, կենսաթրթիռ