Test

1 Do you have any brothers or sisters?
a Have you b Do you c Do you have
2 Where did you go last night?
a Where you went b Where did you go c Where you did go
3 My brother doesn’t like football.
a doesn’t like b don’t like c doesn’t likes
4 Her parents have a small business.
a has b haves c have
5 I don’t never listen to music when I’m working.
a never listen b don’t never listen c listen never
6 In the picture the woman wears a blue skirt.
a wears b wearing c is wearing
7 A What are you doing ? B I’m looking for my keys.
a you are doing b do you do c are you doing
8 She’s at university. She studying history.
a ‘s studing b ‘s studying c studying.
9 We did go to Malta last August.
a where b went c did go.
10 I saw the film, but I didn’t like it.
a didn’t liked b don’t liked c didn’t like
11 When I got home, my parents were siting on the sofa.
a were sitting b was sitting c were siting.
12 What you were doing at 11 p.m.? You didn’t answer my call.
a you were doing b you were doing c were you doing.
13 She couldn’t see him because she didn’t wear her glasses.
a wasn’t wearing b didn’t wear c didn’t wearing.
14 We had lunch in a restaurant. Then we decided to go for a walk.
a After b Then c When
15 We had a great time, although the weather wasn’t very good.
a so b because c although

Class work

1 We fell in love on our first date. Two months later we broke up
2 I went to bed early last night because I had work in the morning.
3 The weather was good, so we decided to have a cafe.
4 It was really cold last night and when I woke up this
the morning sun was shining in the sky.
5 Although we did not play well in the final. At first, we played very enthusiastically.
6 I was driving down the high street hearing the following.
radio. Suddenly a man ran past and fell to the ground.1 We fell in love on our first date. Two months later we broke up
2 I went to bed early last night because I had work in the morning.
3 The weather was good, so we decided to have a cafe.
4 It was really cold last night and when I woke up this
the morning sun was shining in the sky.
5 Although we did not play well in the final. At first, we played very enthusiastically.
6 I was driving down the high street hearing the following.
radio. Suddenly a man ran past and fell to the ground.

Франция презентация

Линк

Vocabulary airports

b. Look at the airport signs and match them to the
words and phrases below.

arrives- Ժամանում
bag drop-ուղեբեռի հանձնում
baggage reclaim-ուղեբեռ վերցնել
Check-in-գրանցվել
customs- մաքսատուն
departures- մեկնել
gates- Մուտք
lifts- վերելակ
Passport control- անձնագրի ստուգում
security check — անձնագրի ստուգում
terminal- տերմինալ
trolley — ուղեսենյակ

Լանդշաֆտների սոցիալ-տնտեսական ֆունկցիան

Գիրք՝ Գ․ Ավետիսյան «Լանդշաֆտագիտություն» էջ 28-30

Այլ․  Հ․Կ Գաբրելյան «Լանդշաֆտագիտություն» էջ 92-93

Բոլոր այն լանդշաֆտները, որտեղ մարդը կարող է ապրել և աշխատանքային գործունեություն ծավալել, պետք է այնպես ձևավորել և վերափոխել, որ այն օպտիմացվի և առավել արդյունավետ դառնա: Տարբեր լանդշաֆտներ տարբեր ֆունկցիա պետք է ունենան։ Թվար կենք մի քանիսը:

Գյուղատնտեսական։ Սա մարդածին կուլտուրական լանդշաֆտի այնպիսի տեսակ է, որի ֆունկցիան է գյուղատնտեսական մթերքների արդյունավետությամբ արտադրությունը։ Ենթադրենք ունենք ցածր արդյունավետությամբ մարգագետին։ Այս մարգագետինը հերկվում է, ցանում են բարձր բեր քատվության ցանովի խոտեր, անց են կացնում ոռոգիչ ջրանցք, ստա- նում են բարձր բերք: Մարգագետնի եզրին հնարավոր է կառուցել ա- նասնապահական ֆերմա, մշակել յուղ, պանիր և այլ մթերքներ:

Անտառտնտեսական։ Դիցուք ընդարձակ տարածության վրա ան- տառատնկում է կատարվում, ոռոգման ցանց ստեղծվում, հիմնում են փայտամշակման մի ձեռնարկություն, որը խիստ պլանավորված եղա- նակով կատարում է սանիտարական ծառահատում, փայտանյութը օգտագործում առաջավոր եղանակներով։ Մեկ այլ տեղ, ասենք տայ- գայումբնակավայր է հիմնադրվել. անց են կացնում ճանապարհներ, ջրմուղ, կոյուղի, գետափին կառուցում են նավահանգիստ, բնակիչնե- րը զգաղվում են փայտամշակությամբ, որսորդությամբ և այլն:

Լեռնաարդյունաբերական: Ասենք հայտնաբերվել է գունավոր մե- տաղների մի հարուստ հանքավայր։ Շուտով այստեղ հիմնադրվում է բանվորական ավան, կառուցվում են բնակելի շենքեր ու լեռնամետա- լուրգիական կոմբինատ: Նոր ստեղծված մարդածին լանդշաֆտի ֆունկցիան է մետաղի արտադրությունը։ Սրա հետ կապված՝ զարգանում է սպասարկման ոլորտը, առողջապահությունը, կառուցվում են դպրոցներ, ստեղծվում է տրանսպորտի համակարգ և այլն:

Թվարկե՛լ լանդշաֆտի սոցիալ-տնտեսական ֆունկցիաները։
Գյուղատնտեսական, անտառտնտեսական, լեռնարդյունաբերական, ռեկրացիոն, տրանսպորտային, ռազմաստրատեգիական, ուսումնական, արդյունաբերական, մարդածին։

Բնութագրե՛լ գյուղատնտեսական, անտառատնտեսական և լեռնաարդյունաբերական լանդշաֆտի ֆունկցիաները։

Գյուղատնտեսական– մարդածին կուլտուրական լանդշաֆտի տեսակ է,որի ֆունկցիան է գյուղական մթերքների արտադրումը:
Անտառտնտեսական– ընդարձակ տարածության վրա անտառատնկում է կատարվում,հիմնում են փայտամշակման ձեռնարկություն,որը կատարում է սանիտարական ծառահատում, իսկ բնակիչները զբաղվում են փայտամշակությամբ ու որսորդությամբ:
Լեռնարդյունաբերական– Մարդածին լանդշաֆտի ֆունկցիան է մետաղի արտադրությոնը: 

3․ Ի՞նչ է իրենից ներկայացնում ռեկրեացիոն լանդշաֆտը։ Առանձնացնել ՀՀ-ում առկա ռեկրեացիոն լանդշաֆտի մի քանի օրինակներ։

Եթե լանդշաֆտը ունի առողջարար կլիմա,հանքային ջրեր,գեղեցիկ բնություն, ուրեմն ունի ռեկրացիոն ֆունկցիա:Կառուցվելու են առողջարանական տներ,առողաջարաններ,զբոսայգիներ,որոնք կապահովեն մարդկանց հանգիստը ու առողջությունը:
ՀՀ-ում առկա ռեկրեացիոն լանդշաֆտներն են՝ Սևան, Սևանի ազգային պարկ, Ջերմուկ, Արփի լճի ազգային պարկ և այլն։

4․ Արդյունաբերության շահագործման հետևանքով, ի՞նչ վնաս է կրում լանդշաֆտը։ Բերել մի քանի օրինակներ։

Նման օբյեկտները պետք է կառուցվեն խոշոր քաղաքներից հեռու ավելի ապահով վայրերում,որպեսզի թափոնները քաղաք չհասնեն:

Առաջադրանքներ

1․Օգտվելով Էդ․ Աղայանի «Արդի հայերենի բացատրական բառարանից»` գտի՛ր հետևյալ բառերի բացատրությունը`
մուճակ- հողաթափ
աշխետ- Կարմիր ձի
աշտանակ — լուսակալ
պատմուճան- երկարափեշ զգեստ
գայթել- սայթաքել
կռուփ- բռունցք
ճատրակ- շախմատ

2․Լրացրո՛ւ հետևյալ շրջասույթների պատասխանները`
տրոյական պատերազմի երգիչ- Հոմերոս
հավերժական քաղաք- Հռոմ
հողմաղացների ասպետ-Դոն Կիխոտ
կանաչ դեղատուն- դեղաբույս
օդային դարպասներ- օդանավակայան
գույների կախարդ- Մարտիրոս Սարյանի
անապատի նավ- ուղտ

3․Գտի՛ր տրված օտարաբանությունների հայերեն համարժեքները`
բլանկ- ձևաթուղթ
արմատուրա- ամրան
գազոն-սիզամարկ
կապսուլա- դեղապատիճ
շլագբաում- ուղեփակոց
բորդյուր- եզրաքար
բուլյոն- արգանակ

4․Փակագծում տրված բառերից ընտրի՛ր ճիշտ պատասխանները։

(Ի շնորհիվ, շնորհիվ) ձեռնարկած միջոցառումների` հնարավոր եղավ փոքր-ինչ բարելավել Սևանի բնապահպանական վիճակը։

Այդ քարքարոտ լեռներին (նայելիս, նայելուց) ծեր վանականը մտովի տեղափոխվում էր իր հայրենի բնաշխարհը։

Աշխատավայրում բոլորը սիրում են նրան` որպես բարեհամբույր ու բանիմաց ( , մասնագետի)

Сочинение- музыка

Музыка — удивительный искусственный язык, способный вызывать эмоции.

Одним из главных аспектов влияния музыки является ее способность вызывать и формировать эмоции. Звуки и мелодии могут легко передать радость, грусть, восторг или меланхолию, иногда даже там, где слова не могут. Музыка способна вызвать в нас воспоминания, связанные с определенными моментами жизни, создавая неповторимую эмоциональную палитру.
Сегодня технологии позволяют музыке проникнуть в каждый аспект нашей жизни. От рекламы до фильмов, от спортивных мероприятий до повседневных звучаний улиц города — музыка окружает нас, создавая атмосферу и влияя на наше настроение.
Иногда, услышав старую песню, мы возвращаемся в определенный момент жизни, словно прокручиваем ленту времени.
В заключение, песня — это не просто набор звуков и слов, а своеобразное искусство, объединяющее нас через пространство и время.

Ամանորյա հարցում

Հարցաթերիկի կառուցվածքը, հարցերի տեսակները, hետազոտման պլան`
https://l.instagram.com/?u=https%3A%2F%2Fdocs.google.com%2Fforms%2Fd%2Fe%2F1FAIpQLScsEV_sK5JnrpFNYyYBKnIoU16oxzWUmHmeArPTEiO2Olhy3Q%2Fviewform&e=AT0WsXo3siUgBkFwttHpaK-0HxZwQuNNJgI57nv9M7k10Y-DSNkGlwOmvGVX8GWFz6JdQzMa7dwZnb—xuhVjQQEMhOHbFlxAnE9EBUJq01gmfvxAqnfOQ6MiG_oQxTnfQRW0qU

21- նոյեմբերի

ՀՀ Սահմանադրություն
Աշխատանքային օրենսգիրք
Դասանյութ՝ Իրավագիտություն /250-263/
Առաջադրանք՝
Աշխատանքային օրենսգրքից առանձնացնել՝

• Ո՞վ է համարվում աշխատող:

Աշխատողը այդ օրենսգրքով սահմանված տարիքի հասած գործունակ քաղաքացին է, որն աշխատանքային պայմանագրի հիման վրա գործատուի օգտին կատարում է որոշակի աշխատանք` ըստ որոշակի մասնագիտության, որակավորման կամ պաշտոնի:

• Աշխատողի աշխատանքային պարտականությունները:

Աշխատողը պարտավոր է բարեխղճորեն կատարել աշխատանքային պայմանագրով ստանձնած պարտավորությունները, պահպանել կազմակերպության ներքին կարգապահական կանոնները, աշխատանքային կարգապահությունը, կատարել աշխատանքի սահմանված նորմաները, պահպանել աշխատանքի պաշտպանության և անվտանգության ապահովման պահանջները, արտակարգ դրության կամ կարանտինի ընթացքում գործող` Հայաստանի Հանրապետությունում վարակիչ հիվանդությունների տարածման կանխարգելմանն ուղղված սանիտարահամաճարակային անվտանգության կանոնները, բարեխղճորեն վերաբերվել գործատուի և այլ աշխատողների գույքին, ինչպես նաև մարդկանց կյանքին ու առողջությանը, գործատուի գույքի պաշտպանությանն սպառնացող վտանգի ծագման մասին անմիջապես տեղեկացնել գործատուին, իրականացնել Հայաստանի Հանրապետության օրենքներով, այլ նորմատիվ իրավական ակտերով, աշխատանքային պայմանագրով (կամ աշխատանքի ընդունման մասին անհատական իրավական ակտով), պաշտոնի անձնագրով, գործատուի ներքին և անհատական իրավական ակտերով իրեն վերապահված գործառույթները:

• Աշխատողի աշխատանքային իրավունքները:

1. Աշխատողն իրավունք ունի անձամբ կամ լիազորագրով հանդես եկող ներկայացուցչի (իսկ մինչև տասնվեց տարեկան աշխատողը` ծնողներից կամ խնամատար ծնողներից կամ որդեգրողներից մեկի կամ խնամակալի կամ հոգաբարձուի) գրավոր հարցման հիման վրա ստանալու ամբողջական տեղեկատվություն գործատուի մոտ պահպանվող իր անձնական տվյալների և դրանց մշակման վերաբերյալ, այդ թվում` 
1) (1-ին կետն ուժը կորցրել է 01.08.2023 թվականից` 03.05.23 ՀՕ-160-Ն (օրենքն ունի եզրափակիչ մաս և անցումային դրույթներ) օրենք) 
2) ազատորեն և անվճար ծանոթանալու իր անձնական տվյալներին, ստանալու անձնական տվյալներ պարունակող յուրաքանչյուր գրառման պատճենը, բացառությամբ օրենքով նախատեսված դեպքերի.
3) ծանոթանալու իրեն վերաբերող բժշկական տվյալներին, ընդ որում` նաև իր ընտրած բժշկի մասնակցությամբ.
4) պահանջելու հանել կամ ուղղել սխալ կամ ոչ լիարժեք, ինչպես նաև սույն օրենսգրքի պահանջների խախտումով մշակված անձնական տվյալները: Այդ պահանջը մերժվելու դեպքում աշխատողն իրավունք ունի գործատուին գրավոր ձևով ներկայացնելու իր անհամաձայնությունը` կցելով համապատասխան հիմնավորումներ.
5) գործատուից պահանջելու իր վերաբերյալ սխալ կամ ոչ լիարժեք տեղեկություններ փոխանցած բոլոր անձանց տեղեկացնել հանված տեղեկությունների, ուղղումների և լրացումների մասին.
6) դատական կարգով բողոքարկելու գործատուի յուրաքանչյուր գործողություն կամ անգործություն` կապված իր անձնական տվյալները մշակելու և պահպանելու հետ:

• Ո՞վ է համարվում գործատու:

1. Գործատուն աշխատանքային հարաբերության այն մասնակիցն է, որն աշխատանքային պայմանագրի հիման վրա և (կամ) օրենքով սահմանված կարգով օգտագործում է քաղաքացիների աշխատանքը:
2. Գործատու կարող են լինել Հայաստանի Հանրապետությունում պետական գրանցում ստացած իրավաբանական անձինք` անկախ կազմակերպական-իրավական ձևից, պետական և տեղական ինքնակառավարման մարմինները, Հայաստանի Հանրապետությունում հաշվառված հիմնարկները, սույն օրենսգրքի 7-րդ հոդվածի 4-րդ մասով սահմանված սուբյեկտները, օտարերկրյա պետությունում գրանցված կազմակերպությունների կամ միջազգային կազմակերպությունների` Հայաստանի Հանրապետությունում օրենքով սահմանված կարգով գրանցված կամ հաշվառված առանձնացված ստորաբաժանումները, հիմնարկները, ինչպես նաև ֆիզիկական անձինք, այդ թվում` անհատ ձեռնարկատերերը և նոտարները: Որպես գործատու կարող են հանդես գալ նաև Հայաստանի Հանրապետությունը և համայնքը, ինչպես նաև Հայաստանի Հանրապետության օրենքով աշխատանքային պայմանագիր կնքելու կամ աշխատանքի ընդունման մասին անհատական իրավական ակտ ընդունելու իրավունք ունեցող այլ սուբյեկտ:

• Գործատուի աշխատանքային պարտականությունները:

1. Գործատուն պարտավոր է`
1) հարգել աշխատողների ներկայացուցիչների իրավունքները և չխոչընդոտել նրանց գործունեությանը: Աշխատողների ներկայացուցչի գործունեությունը չի կարող դադարեցվել գործատուի ցանկությամբ.
2) խորհրդակցել աշխատողների ներկայացուցիչների հետ աշխատողների իրավական վիճակի վրա ազդող որոշումներ ընդունելիս, իսկ սույն օրենսգրքով նախատեսված դեպքերում ստանալ նրանց համաձայնությունը.
3) ապահովել կոլեկտիվ բանակցությունների վարումը սեղմ ժամկետներում.
4) սույն օրենսգրքով սահմանված ժամկետներում, իսկ ժամկետներ սահմանված չլինելու դեպքում ոչ ուշ, քան մեկ ամսվա ընթացքում, քննարկել աշխատողների ներկայացուցիչների առաջարկությունները և տալ գրավոր պատասխաններ.
5) աշխատողների ներկայացուցիչներին անվճար տրամադրել անհրաժեշտ տեղեկություններ` աշխատանքին վերաբերող հարցերի վերաբերյալ.
6) կատարել կոլեկտիվ պայմանագրով սահմանված այլ պարտականություններ.
7) ապահովել աշխատողների ներկայացուցչի` օրենսդրությամբ սահմանված իրավունքների իրականացումը:
8) աշխատողների ներկայացուցիչներին տրամադրել տարածք և նյութատեխնիկական միջոցներ` իրենց լիազորությունների իրականացման համար` կոլեկտիվ պայմանագրով կամ կողմերի համաձայնությամբ սահմանված կարգով:

• Գործատուի աշխատանքային իրավունքները:

1. Գործատու իրավաբանական անձանց աշխատանքային իրավունակությունը և գործունակությունը ծագում է դրանց ստեղծման պահից:Իրավաբանական անձ չհանդիսացող այլ գործատուների աշխատանքային իրավունակության և գործունակության նկատմամբ կիրառվում են իրավաբանական անձ հանդիսացող գործատուի աշխատանքային իրավունակության և գործունակության մասին նորմերը, եթե այլ բան չի բխում սույն օրենսգրքից, Հայաստանի Հանրապետության այլ օրենքներից կամ տվյալ սուբյեկտների առանձնահատկություններից: 

2. Գործատուները ձեռք են բերում աշխատանքային իրավունքներ և կրում են աշխատանքային պարտականություններ, ինչպես նաև դրանք իրականացնում են համապատասխան լիազորություններով օժտված պաշտոնատար անձանց, օրենքով կամ այլ նորմատիվ իրավական ակտով կամ իրավաբանական անձի կանոնադրությամբ կամ գործատուի ընդունած ներքին կամ անհատական իրավական ակտերով նախատեսված դեպքերում` այդպիսի լիազորություններ ունեցող այլ անձանց, ինչպես նաև իրենց մարմինների միջոցով, որոնք ձևավորվում և գործում են օրենքների, այլ նորմատիվ իրավական ակտերի, իրավաբանական անձի կանոնադրության կամ գործատուի ընդունած ներքին կամ անհատական իրավական ակտերի հիման վրա: 

3. Գործատու քաղաքացու իրավունակությունը և գործունակությունը կարգավորվում է Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիական օրենսգրքով: Գործատու քաղաքացիները կարող են իրականացնել աշխատանքային իրավունքներ և ինքնուրույնաբար կրել պարտականություններ:

Տուբերկուլյոզ